Dòng lens Helios 44

Dòng lens Helios 44 là sản phẩm của các nhà máy Xô Viết, được sản xuất từ khoảng 1958 tới 1992 (có thể muộn hơn tùy đời lens). Helios 44 có tiêu cự 58mm, độ mở cực đại f/2, các lens Helios 44 là normal lens và thường là lens được bán kèm các máy ảnh Soviet SLR  Zenit, với nhiều loại mount khác nhau, nhưng chủ yếu là M42 “Screw Mount” (còn có tên gọi khác là Pentax Screw Mount) hoặc mount M39.

Helios 44 lens là thường được coi là bản sao chép công thức thấu kính của lens Biotar 58/2 (Biotar 58mm f/2). Trong suốt lịch sử tồn tại của nó, Helios 44 đã có nhiều phiên bản và thay đổi liên tục, tùy thuộc vào thời gian và nhà máy sản xuất. Mặc dù chỉ là bản sao chép nhưng Helios 44 được sử dụng rộng rãi và đã từng là dòng lens rất thành công của USSR* với độ sắc nét khá tốt, hiệu ứng “Xoáy” (Swirly bokeh) có phần nào giống với hiệu ứng bokeh mắt mèo (“Cat-eye” bokeh), chất lượng thấu kính không ổn định ở rìa là lý do được đưa ra để giải thích cho hiện tượng này, tuy nhiên chính hiệu ứng “Bokeh xoáy” làm nên tên tuổi cho dòng lens này.

*** Các đời lens Helios 44:

+ Helios 44 (58mm f/2) – dòng lens đời đầu, được tráng phủ đơn (single coated) hoặc không có tráng phủ (non coated)

1. Helios 44 mount M39, (35/14 hoặc 36/17), 8 hoặc 13 lá khẩu, pre-set.

Sản xuất bởi KMZ

i.      Bản màu bạc (giống Biotar)

ii.      Bản sọc ngựa vằn

iii.      Bản màu đen

Sản xuất bởi MMZ

i.      Bản màu bạc

ii.      Bản sọc ngựa vằn

2. Helios 44 mount M42, 8 lá khẩu, Bản màu đen, chữ số trắng, sản xuất bởi KMZ

3. Helios 44 mount D (41/22) dùng mount cho máy ảnh KMZ Zenit automat D

+ Helios 44-2 mount M42 (58mm f/2) (38/20), 8 lá khẩu, pre-set, được tráng phủ đơn (single coated)

1.  Helios 44-2 sản xuất bởi KMZ

i.      Bản thường (cổ điển/classic) màu đen, chữ số màu [giống các lens Helios thông thường] (1974) có số serial “0XXX”

ii.      Bản màu đen, chữ số trắng (1971)
version 1: serial “N00xxx” – “N0xxx” (trước1970)
version 2: serial “00xxx” – “0xxx” (khoảng 1970-1971)
version 3: serial “xxx” (từ 1971~1974)

2. Helios 44-2 sản xuất bởi MMZ

i.      Bản sọc ngựa vằn (1971-1972)

ii.      Bản màu đen, chữ số trắng (1973-1974)

iii.      Bản thường (cổ điển/classic) màu đen, chữ số màu [giống các lens Helios thông thường]  (1982)

iv.      Bản thiết kế lại (thay vỏ, công thức thấu kính không đổi) (1989) [nhìn giống 44-3]

     
3. Helios 44-2 sản xuất bởi JOV(1974-1982) – Bản thường (cổ điển/classic) màu đen, chữ số màu
+ Helios 44-3 MC mount M39/M42 (58mm f/2), 8 lá khẩu, pre-set, sản xuất bởi MMZ (1986-1993). Helios 44-3 MC được cho là ít  gặp, với thấu kính tốt hơn 1 chút so với Helios 44M hay Helios 44M-4. MC có nghĩa là multi-coating, lens được tráng phủ nhiều lớp, giúp tăng độ tương phản (constrast), bớt lóa sáng, giảm phần nào hiện tượng flare/haze khi chụp ngược sáng.
+ Helios MC 44-3M mount M39/M42 (58mm f/2), 8 lá khẩu, pre-set, sản xuất bởi MMZ (1992), có tráng phủ như  44-3 MC. Chữ M đứng sau 44-3. Dòng lens này khá hiếm và đặc biệt. Với khả năng chụp Macro (M), lens được gắn thêm một ống Macro bellow đặc biệt ở mount, khi chụp Macro thì lắp ống này vào, khi bỏ ra thì Helios 44-3M trở thành tương tự 44-3 MC.  
+ Helios 44-7 mount M39/M42 (58mm f/2), (36/17 hoặc  41/21), 6 lá khẩu – đời trước dòng Helios 44M, với thiết kế đặc biệt (1971), [chú ý Helios 44-7 khác với Helios 44M-7]
 
+ Helios 44M mount M42 (58mm f/2), (38/19) 8 lá khẩu, có gạt A/M (khép khẩu Auto/Manual), sản xuất bởi KMZ, rất phổ biến (1981,1982), chữ M có ý nghĩa mount M42. Lens được tráng phủ đơn (single coated)
+ Helios 44M MC mount M42 (58mm f/2), (38/19) 8 lá khẩu, có gạt A/M (khép khẩu Auto/Manual), sản xuất bởi KMZ, lens có MC tức là được tráng phủ multi-coating, do đó hiếm hơn nhiều so với Helios 44M bản thường (1981)  
+ Helios 44M-4 mount M42­­­­­ (58mm f/2), (41/20), 6 lá khẩu, khép khẩu tự động trên máy phim M42 (auto) – sản xuất bởi  JOV (1984-1989), chỉ được tráng phủ đơn.
+ Helios 44M-4 MC mount M42 (58mm f/2), (41/20), 6 lá khẩu, khép khẩu tự động trên máy phim M42 (auto) – sản xuất bởi KMZ hoặc JOV(1984-1989), lens có MC tức là được tráng phủ multi-coating.  

+ Helios  44K-4 MC mount Pentax-K (ngàm PK) (58mm f/2) (41/20), 6 lá khẩu, khép khẩu tự động trên máy phim Pentax PK (auto) – sản xuất bởi KMZ, lens được tráng phủ multi-coated (MC)

+ Helios 44M-5 MC mount M42 (58mm f/2) (41/20), 6 lá khẩu, khép khẩu tự động trên máy phim M42 (auto) – sản xuất bởi JOV (1991), có lớp tráng phủ Multi-coating (MC

+ Helios 44M-5 mount M42 (58mm f/2) (41/20), 6 lá khẩu, khép khẩu tự động trên máy phim M42 (auto), (1991), không có tráng phủ, số lượng rất ít.
+ Helios 44M-6 mount M42 (58mm f/2) (45/25), 6 lá khẩu, khép khẩu tự động trên máy phim M42 (auto), sản xuất bởi JOV (1992-1993), có lớp tráng phủ Multi-coating (MC)
+ Helios 44M-7 mount M42 (58mm f/2) (50/30), 6 lá khẩu, khép khẩu tự động trên máy phim M42 (auto) – sản xuất bởi JOV (1993), có lớp tráng phủ Multi-coated (MC), là lens tương phản và rất sắc nét, độ nét tốt nhất trong dòng Helios 44M, thậm chí nét cả ở rìa ảnh.
+ Helios 77M MS (hoặc MC ?) (50mm f/2) (45/25), 6 lá khẩu, thực tế cho thấy lens có góc nhìn của tiêu cự 52mm f/1.8, khép khẩu tự động trên máy phim M42 (auto), được cho là bản cải thiện của Biotar (1992). Độ nét rất tốt, ngang hoặc hơn Helios 44M7, ở cùng đẳng cấp với Carl Zeiss Jena Pancolar 50mm f1.8 MC. Lens được tráng phủ multicoated. Được sản xuất bởi Jupiter Valdai, VOMZ Vologda. Do lens được sản xuất ở thời kỳ suy tàn của chính quyền Xô Viết nên đến giờ còn lại rất ít thông tin về dòng 77M MS.
+ Helios 77M4 MC / 77M-4 MC (45/25) 50/1.8, thực tế cho thấy lens có tiêu cự 52mm f/1.8, 6 lá khẩu, khép khẩu tự động (auto), được sản xuất bởi JOV, Vologda (1992-1993), nét tốt nhất trong dòng lens Helios 44.  

Dưới đây là một số ảnh được chụp bằng lens Helios 44 trên máy film( khổ 35mm) – ảnh chưa qua chỉnh sửa                            
về độ nét của lens Helios, và ảnh chụp trên máy số có thể tham khảo thêm tại đây và đây.