VÌ SAO LENS 2 KHẨU CÓ THỂ CHẤT HƠN LENS 1 KHẨU?

THIẾT KẾ 2 KHẨU GỌN NHẸ VÀ ÍT CHI PHÍ

Lựa chọn này dành cho lens zoom, vì khi zoom càng dài ánh sáng lọt vào trong sensor (hay film) sẽ càng ít đi. Hiện tượng này cũng giống như bạn nhìn qua một đường hầm, đường hầm càng dài ánh sáng trong đó sẽ càng tối càng ít. Khi thiết kế lens zoom, các nhà sản xuất có 2 lựa chọn, một là theo tự nhiên cứ để cho zoom mất sáng dần khi zoom dài ra. Làm như vậy thì lens phải có 2 khẩu, khẩu nhiều ánh sáng (lớn hơn với số f nhỏ hơn vd là f4) ở tiêu cự zoom ngắn (vd 70mm), và khẩu ít ánh sáng (nhỏ hơn với số f lớn hơn vd là f5.6) ở tiêu cự zoom dài hơn (vd 400mm). Khi giữ lens ở thiết kế 2 khẩu, nhà sản xuất có thể giữ lens ở kích cỡ nhỏ và nhẹ, điều này sẽ làm giảm chi phí sản xuất cho lens.

THIẾT KẾ 1 KHẨU TO NẶNG VÀ NHIỀU CHI PHÍ HƠN

Ngược lại khi thiết kế lens 1 khẩu thì toàn bộ kích cỡ ống kính sẽ tăng đáng kể, đường kính ống to hơn để cho thêm ánh sáng lọt vào sensor. Việc làm ống kính to hơn 1 khẩu (f5.6 thành f4 xuyên suốt) kéo thêm cả một chuỗi phức tạp trong dây chuyền thiết kế và sản xuất và làm tăng giá thành một cách đáng kể. Sự phức tạp này gồm có tăng đường kính của cả chục thấu kính, khi ánh sáng vào nhiều hơn gấp đôi (f5.6 qua f4 là 1 stop là gấp đôi lượng ánh sáng) quang sai (lỗi quang học) thường tăng hơn cả 3-4 lần. Để khắc phục lượng quang sai phát sinh lớn này, nhà thiết kế lại phải thêm thấu kính và thiết kế lại càng phức tạp hơn. Đó là lý do ống kinh 1 khẩu phức tạp hơn và có giá thành cao hơn.

THẾ VÌ SAO CÁC DÒNG LENS CHẤT LƯỢNG THẤP ĐỀU 2 KHẨU?

Đơn giản là vì thiết kế 2 khẩu ít chi phí hơn, nên các nhà sản xuất hay dùng thiết kế này cho các dòng lens thấp và rẻ tiền của họ. Do người tiêu dùng thường xuyên thấy 2 khẩu đi đôi với lens chất lượng thấp, nên nghĩ 2 khẩu đồng nghĩa với chất lượng thấp. Trên thực tế nó chẳn liên quan gì đến chất lượng ảnh. Có thể nói như vầy:
Lens chất lượng thấp thường là thiết kế 2 khẩu, nhưng lens thiết kế 2 khẩu chưa chắc là lens có chất lượng thấp, ngược lại nó có thể có chất lượng cao.

ƯU VÀ KHUYỂT ĐIỂM CỦA CẢ 2 THIẾT KẾ

Trong nhiếp ảnh phong cảnh lens 2 khẩu hoàng toàn thích hợp vì để cho tối ưu độ nét toàn khung ảnh và dof (trường ảnh) bạn thường phải dùng đến f8-f11 nên không gặp trở ngại của việc thay đổi khẩu (thường dưới f8). Sự gọn nhẹ của thiết kế này (so với lens cùng dải tiêu cự) là một ưu điểm cho việc leo núi và đi bộ xa (trekking).

Một thể loại không thích hợp với lens 2 khẩu là nhiếp ảnh thể thao trong nhà thi đấu, hầu như lúc nào NAG cũng dùng khẩu lớn nhất, khi zoom khẩu thay đổi lớn hơn làm giảm tóc độ chụp và nhòe chuyển động, hoặc phải tăng ISO giảm chất lượng ảnh. Tuy nhiên do sự tiến bộ nhanh của chất lượng sensor hiện đại và khả năng khử noise, sự khiếm khuyết này ngày càng ít di.

Một thể loại khác không thích hợp là quay phim với máy ảnh KTS, khi zoom ra zoom vào khẩu thay đổi làm thay đổi dof (trường ảnh) của khung ảnh, một yếu tố rất quan trọng cần duy trì trong lúc quay phim.

SAU ĐÂY LÀ VÀI LENS 2 KHẨU XUẤT SẮC

Contax N (Carl Zeiss) 70-200 f3.5-f4.5

Là một trong những lens 70-200 nhỏ nhất thế giới, ở vị trí đóng (70mm) nó nhỏ hơn tất cả các lens từ Canon, Nikon, Sony (cả ngàm E và A). Lens có thể AF với ngàm chuyển có chức năng này nhưng rất chậm. Trong nhiếp ảnh phong cảnh độ nét chính xác cao là thiết yếu nên MF là phương pháp tối ưu vì thế AF trở nên không quan trọng.

Ngoài ra lens thể hiện màu sắc và phần chuyển tiếp ngoài vùng nét (bokeh) rất mịn màn, chuyển tiếp từ vùng tối qua sáng rất nhẹ nhàng tương tự như hiệu ứng của Dynamic Range cao (dải tầng nhạy sáng). Cách ảnh thể hiện chung (rendering) rất tự nhiên và 3D, mang đậm tính chất của Carl Zeiss cổ điển. Chất lượng kết cấu (build) của lens này cũng xuất sắc, điều này không ngạc nhiên khi biết nó được sản xuất bởi Kyocera, cùng một nhà máy được Leica chọn để gia công 4 ống zoom siêu đắt huyền thoại cho dòng Leica R cùng thời.

Len này đi với mình khi leo núi với chi tiết xung quanh không quá xa như Đỉnh Hòn Bồ (Dalat), Sapa, Đỉnh Nà Lay (Bắc Sơn, Lạng Sơn) và Mã Pí Lèn, Hà Giang.